Cinnah Caddesi, No: 9 /3, Çankaya, Ankara +90 (312) 468 68 50 - 51

Hipertansiyon ve Damar Sertliği

Hipertansiyon ve damar sertliği

Halk arasında damar kireçlenmesi olarak da adlandırılan damar sertliğinden bahsetmek istiyorum. Hipertansiyon vücutta en çok damar sertliğine neden olarak hasar yapar. Bunların başında da kalp krizi ve felç olarak bilinen inme gelmektedir.

Kan, vücutta damar denilen borular sistemi içerisinde hareket ederek dokulara ulaşır. Genellikle damar duvarı elastiktir, içindeki basınca göre genişler veya büzülür. Genişleme ve büzülmeye neden olan birçok etken ve mekanizma mevcuttur. En önemlilerinden birisi, damar içerisindeki basıncın derecesidir.

Hasta uzun süre yüksek tansiyonlu kalırsa, damar duvarının üzerindeki basınç artar, duvarı sertleşir, kalınlaşır. Sonuç olarak elastikiyet kaybı gözlenebilir. Bu durumu çekiç ile örs arasında kalan demirin sertleşmesine benzetebiliriz. Isıtılarak yumuşatılan demir cevheri, örs üzerinde iken, çekiç vurularak sertleştirilir ve biçimlendirilir. İşte kan basıncı da uzun yıllar boyunca damarların duvarına basınç yaparak, sertleşmeye neden olur.

Sertleşme sonucunda damar duvarının kayganlığı bozulur, üzerindeki zemin girintili çıkıntılı bir hal alır. Kayganlığı bozulmuş, girinti çıkıntıları artmış damar duvarı üzerinde kan pıhtıları, kolesterol, kalsiyum minerali ve diğer maddeler toplanarak, plaklar oluşmasına neden olabilirler.

Plak ne demektir?

Damarın duvarında kolesterol, kan elemanları ve kalsiyum birikerek balmumuna benzeyen oluşumlar yaparlar. İşte plak, bu biriken maddelere denir. Önce küçük olan bu plaklar, giderek büyürler, damarın tıkanmasına neden olabilirler. Hasarlı damarın üzerinde oturan plakların bir kısmı serttir, bir kısmı ise yumuşaktır. Damar sistemi üzerinde sert plak ile yumuşak plak genellikle bir arada yerleşmişlerdir. Yumuşak plaklar daha tehlikelidirler. Çünkü kopmaya eğilimlidirler. Koptukları takdirde, emboli dediğimiz, hayatı tehdit edebilecek durumlara neden olurlar.

Emboli Nedir?

Emboli nedir, biraz bahsedelim. Emboliyi dağdan kopan çığa benzetebiliriz. Damar duvarına yapışmış plaktan çıkan küçük bir parça, damar içerisindeki akıma bağlı olarak, sürüklenmeye başlar. Sürüklenirken, çevresindeki kan elemanları bu parçaya yapışarak daha da büyümesine neden olur. Kopan parçanın büyüklüğü damar çapı kadar olursa, damarı tıkayarak o bölgeye kanın ulaşmasına engel olur.

Özellikle vurgulamak istediğim nokta, hipertansiyon, plak oluşumunda en önemli risk faktörlerinden birisidir. Ayrıca kontrolsüz hipertansiyon, yumuşak plakların kopmasına neden olarak emboliyi kolaylaştırır. Emboli sonucunda istenilmeyen klinik durumlar gözlenebilir.

Damar Sertliği ve Plak İlişkisi

Damar sertliğinin üzerinde oluşan plak veya emboli sonucunda damar tıkanırsa ne olabilir? O damarın beslediği bölgeye oksijen ve besin maddeleri gidemez. Hücreler ve dokular, oksijen azlığına karşı çok duyarlıdırlar, kısa bir süre sonra hayati fonksiyonlarını yitirmeye başlarlar. Nekroz dediğimiz ölü hücre topluluklarına dönüşürler. Biz hekimler damar tıkanması sonucunda oluşan klinik tabloya genel olarak infarktüs deriz. Eğer kalp damarlarında bu durum oluşursa kalp infarktüsü, beyin damarlarında oluşursa beyin infarktüsü olarak adlandırırız.

 

Hipertansiyon Daha Fazla Sık Sorulan Sorular

Telefon: +90 (312) 468 68 50 - 51

Cinnah Caddesi, No: 9 /3,
Çankaya, Ankara