Cinnah Caddesi, No: 9 /3, Çankaya, Ankara +90 (312) 468 68 50 - 51

Yüksek tansiyon ve Egzersiz İlişkisi Nedir?

Yüksek tansiyon ve egzersiz

Düzenli egzersiz yapmak, sadece yüksek tansiyon için değil, birçok sağlık sorunun çözümlenmesine yardımcı olan önemli bir uğraştır. Düzenli egzersiz, total kolesterol ve kötü kolesterolü düşürür, iyi kolesterolü ise yükseltir. Enerji tüketimini artırarak, şişmanlığın tedavisine yardımcı olur. Ayrıca kilo almayı da önler. Yapılan çalışmalar, egzersizin kanın pıhtılaşmasını engelleyerek, damarlardaki plakların gelişmesini önlediğini göstermiştir. Ayrıca egzersiz, damarların elastikiyetini artırır. Düzenli egzersiz, yüksek tansiyonun kontrolünde çok fayda sağlar.

Yukarıda faydalarını saydığımız egzersizi yapmaktan bazı hastalar korkarlar. Kan basınçlarını aşırı yükselteceğini veya kalp krizi ile inmeyi tetikleyeceğini düşünürler. Kuşkusuz egzersiz sırasında kan basıncında yükselme şeklinde değişiklikler gözlenebilir. Bu değişikliklerden aşağıda bahsetmek istiyorum.

  • Egzersizin her tipinde başlangıçta kan basıncında yükselme gözlenir. Ancak bu yükselme kısa sürelidir, egzersiz süresince devam eder. Egzersize son verildikten sonra önceki seviyesine döner, hatta daha aşağılara inebilir. Bu durum, vücudun egzersize verdiği bir yanıttır. Normal fizyolojik mekanizmaların bir sonucudur.
  • Egzersiz sırasında yükselen kan basıncı daha çok sistolik, yani büyük tansiyondur. Küçük tansiyon daha az yükselir. Normal koşullarda egzersiz testi sırasında kan basıncında yükselme bekleriz. Eğer yükselmez, hatta düşerse endişeye kapılırız, acaba kalp damarlarında bir şey mi var veya kalbin performansımı zayıf diye. Gerçi yüzde 10 kadar hastada kalp ve damar sistemi sağlam olmasına karşın, egzersiz sırasında kan basıncı yükselmeyebilir. Bu duruma dikkate alarak hastayı değerlendirmek gereklidir.
  • Peki, egzersiz sırasında kan basıncı hangi seviyeye kadar yükselebilir? Bizim kabul ettiğimiz sınır 210/105 mmHg’dır. Daha yüksek seviyeler, kan basıncının egzersize verdiği aşırı yanıtı olarak değerlendirilir. Ayrıca bazı hastalarda egzersiz sonrası kan basıncının eski seviyelerine dönmesi uzun zaman alabilir. İşte bu hastalarda gelecekte yüksek tansiyon gelişme ihtimali fazladır, yakından takip edilmelidir.
  • Yüksek tansiyon hastalarında da egzersiz yanıtı abartılı olabilir ve normale geç dönebilir. Bu yükselmelerden korkmamak gerekmektedir. Damar sisteminin adaptasyonu nedeniyle kan basıncındaki yükselmeleri vücut iyi tolere eder. Yalnız aşırı değerler, hastanın kan basıncının yeteri kadar kontrol altında olmadığının göstergesidir. İlaç dozlarını ayarlayarak, egzersize aşırı yanıtı önlemek gereklidir.

Yüksek Tansiyonda Egzersiz Programı Nasıl Ayarlanmalıdır?

Yüksek tansiyonu olan hastalara egzersiz programına başlamadan önce hekim kontrolünde egzersiz testi yapılmalıdır. Bu test sırasında hastanın egzersize verdiği kan basıncı yanıtı değerlendirilir, efor yapabilme kapasitesi belirlenir ve kalp damarlarında bir problem olup olmadığı anlaşılabilir. Egzersiz testi sırasında, egzersizin tetikleyebileceği bazı ritim bozuklukları da tespit edilebilir. Bu incelemelerden sonra hastaya sağlıklı bir egzersiz programı önerilir. Özellikle kırk beş yaş sonrası kişilerde, üstelik kardiyak risk faktörlerinden birisi veya birkaçı varsa, egzersiz testinden sonra program verilmesinde büyük yarar vardır.

  • Egzersiz sırasındaki tansiyon yükselmelerinin derecesini yapılan egzersizin tipi ve bu egzersiz sırasında vücutta oluşan stres belirler. Statik egzersiz dediğimiz ağırlık kaldırma sırasında tüm kaslardaki oksijen ihtiyacı ve kan akımı artar. Ayrıca vücutta önemli bir stres oluşur ve tansiyonda aşırı yükselme gözlenebilir. Bu nedenle biz hekimler yüksek tansiyon hastalarına ağırlık kaldırma veya bir dirence karşı yapılan statik egzersizleri pek tavsiye etmeyiz,
  • Dinamik egzersiz tipleri dediğimiz yüzmek, yürümek, koşmak, aeorobik yapmak, dans etmek v.b egzersizler sırasında da kan basıncı yükselebilir, ancak çok yüksek sınırlara ulaşmaz. Hastanın stresi bu tür sporlarda ya çok azdır veya yoktur. Bu nedenle yüksek tansiyon hastalarına dinamik sporların yapılmasını tavsiye etmek daha doğrudur,

Egzersiz hangi hastalara pek tavsiye edilmez?

Bu hastalar arasında, böbrek hastaları, beyini ilgilendiren hastalıkları olanlar, aort veya diğer büyük damarlarında genişleme olan hastalar, tiroid bezi az ve çok çalışan hastalar, kontrol altında olmayan şiddetli yüksek tansiyonu olan hastalar sayılabilir.

 

Yüksek tansiyon Daha Fazla Sık Sorulan Sorular

Telefon: +90 (312) 468 68 50 - 51

Cinnah Caddesi, No: 9 /3,
Çankaya, Ankara